3a- Nowe rozporządzenie w przedmiocie parametryzacji a ocena publikacji i konferencji naukowych

W dniu 27 grudnia 2016 r. w Dzienniku Ustaw (poz. 2154) opublikowane zostało rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 grudnia 2016 r. w sprawie przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym i uczelniom, w których zgodnie z ich statutami nie wyodrębniono podstawowych jednostek organizacyjnych. Przepisy weszły w życie z dniem 1 stycznia 2017 r., co oznacza, że będzie można je stosować podczas oceny wniosków złożonych po zaliczeniu roku akad. 2016/2017, tj. jesienią 2017 r.

            Rozporządzenie to jest istotne w związku z oceną wniosków o szeroko rozumiane stypendia naukowe: stypendium rektora dla najlepszych studentów, stypendium dla najlepszych doktorantów, stypendium doktoranckie i tzw. stypendium projakościowe. Chodzi tu bowiem m.in. o pojęcie publikacji czy kwalifikację konferencji międzynarodowej. Trzeba jednak pamiętać, że kryteria oceny obowiązujące w uczelni (instytucie PAN) mogą zawierać inne postanowienia. Przykładowo, uczelnia może przyjąć, że punktuje artykuły opublikowane w czasopismach powyższej 10 punktów, jak również nadać premiować czasopisma wydawane przez własną jednostkę, przyznając za takie teksty podwójną liczbę punktów. Modyfikacji może być nieskończenie wiele, to jednak postanowienia ww. rozporządzania w połączeniu z tzw. listą czasopism punktowanych, o której mowa w § 15 ust. 1 ww. rozporządzenia, pozwalają oceniać wnioski możliwie jednakowo. Z tego powodu warto przynajmniej zapoznać się z niektórymi postanowieniami – i je stosować w praktyce.

            Wskazać należy na § 2 ww. rozporządzenia (słowniczek), w którym zdefiniowane zostały m.in. takie pojęcia, jak: publikacja naukowa (pkt 10), czy dzieło artystyczne (pkt 12). Publikacją naukową będzie więc „recenzowany artykuł naukowy, w tym recenzowane opracowanie o charakterze monograficznym, polemicznym lub przeglądowym, glosę lub komentarz prawniczy opublikowany w czasopiśmie naukowym albo w suplemencie lub zeszycie specjalnym czasopisma naukowego pod warunkiem, że suplement lub zeszyt stanowią kolejne numery czasopisma zamieszczonego w wykazie czasopism naukowych, o którym mowa w § 15 ust. 1 (tzw. lista czasopism punktowanych – przyp. JP), prezentujący wyniki badań naukowych lub prac rozwojowych o charakterze empirycznym, teoretycznym, technicznym lub analitycznym, przedstawiający metodykę badań naukowych lub prac rozwojowych, przebieg procesu badawczego i jego wyniki oraz wnioski – z podaniem cytowanej literatury (bibliografię”)”. Nie chodzi tu więc o prace popularno-naukowe.

            Dziełem artystycznym będą zaś „utwory z zakresu sztuk pięknych, projektowych oraz konserwacji i restauracji dzieł sztuki, utwory fotograficzne, muzyczne, słowno-muzyczne, sceniczne, choreograficzne, pantomimiczne i audiowizualne, w tym filmowe, oraz utwory z zakresu sztuk wykonawczych, w tym aktorstwo, dyrygenturę, wokalistykę, instrumentalistykę i balet”.

            Zwrócić należy również uwagę na przepis § 11 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym:

„Monografie naukowe, w tym edycje naukowe tekstów źródłowych i artystycznych, atlasy i mapy, tematyczne encyklopedie i leksykony, komentarze do ustaw, skrypty i podręczniki akademickie, słowniki biograficzne i bibliograficzne, bibliografie oraz katalogi zabytków, zalicza się do osiągnięć naukowych i twórczych jednostki, jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

1) stanowią spójne tematycznie opracowania naukowe;

2) przedstawiają określone zagadnienie w sposób oryginalny i twórczy;

3) były poddane procedurze recenzji wydawniczych;

4) są opatrzone właściwym aparatem naukowym (bibliografia lub przypisy), z wyłączeniem map;

5) posiadają objętość co najmniej 6 arkuszy wydawniczych lub są mapami odpowiadającymi tej objętości tekstu;

6) są opublikowane jako książki lub odrębne tomy (z wyłączeniem map), których egzemplarze obowiązkowe zostały przekazane uprawnionym bibliotekom, zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 7 listopada 1996 r. o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych (Dz.U. poz. 722, z 2003 r. poz. 1188, z 2008 r. poz. 1056 oraz z 2012 r. poz. 1529), są dostępne w bibliotekach krajowych lub zagranicznych uczelni, lub innych uznanych organizacji naukowych, lub są opublikowane w formie elektronicznej w Internecie;

7) posiadają ISBN, ISMN, ISSN lub DOI (Digital Object Identifier - cyfrowy identyfikator dokumentu elektronicznego)”.

Przepis § 11 ust. 2 ww. rozporządzenia zawiera katalog nagród, których uzyskanie pozwala na przyjęcie, że jest to tzw. monografia wybitna, punktowana znacznie wyżej, aniżeli „zwykła” monografia. Do monografii, zgodnie z § 11 ust. 3 ww. rozporządzenia, nie zalicza się m.in. wznowień monografii naukowych. Na podstawie zaś § 11 ust. 4 trzeba pamiętać, że rozdział w monografii, obok spełnienia warunków, o których mowa w § 11 ust. 1 pkt 1-4, (bibliografia, przypisy) powinien liczyć co najmniej 0,5 arkusza wydawniczego. Również dzieło artystyczne może być uznane za „wybitne” – zgodnie z § 12 ww. rozporządzenia chodzi tu o prestiżowe nagrody, czy o umieszczenie w prestiżowej kolekcji. Określenie „prestiżowa” jest dość nieostre i wymaga doprecyzowania.

Należy mieć na uwadze również postanowienia § 18 ust. 1 pkt 4 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym za międzynarodową konferencję (sympozjum, kongres, warsztaty) można uznać przedsięwzięcie, w którym co najmniej 1/3 uczestników wygłaszających referaty reprezentowała zagraniczne ośrodki naukowe. Krajową konferencją będzie udział przedstawicieli co najmniej 5 jednostek (wydziałów).

Punktacja poszczególnych osiągnięć realizowana jest w oparciu o listę czasopism punktowanych, z tym zastrzeżeniem, że jeśli tekst znajduje się w zagranicznym czasopiśmie naukowym a został napisany w języku obcym to jego wartość wynosi 5 punktów. Monografia naukowa, której liczba autorów nie jest większa niż 3 osoby pozwala na otrzymaniu 25 punktów; w przypadku monografii wybitnej – 50 pkt. W przypadku większej liczby autorów, gdy ich udział nie jest wyodrębniony, a sami autorzy reprezentują różne jednostki, należałoby punkty przyznać proporcjonalnie. Jest jeszcze monografia naukowa wieloautorska, charakteryzująca się oznaczeniem poszczególnych rozdziałów, a sama liczba autorów nie jest mniejsza niż 4 i afiliowani są oni w jednej jednostce. Wtedy przyjmuje się za postawę 15 punktów, a w przypadku monografii wybitnej – 35 pkt. Oczywiście wszystkie te monografie muszą być o objętości minimum 6 arkuszy wydawniczych.

Nieco inaczej wygląda kwestia punktowania rozdziałów w monografii. Chodzi tu o tekst o objętości 0,5 arkusza wydawniczego. Za rozdział, co do zasady, można uzyskać 5 pkt., a w przypadku monografii wybitne 10 pkt., z tym zastrzeżeniem, że gdyby chodziło tu o autorstwo kilku rozdziałów, to maksymalna liczba punktów z tego tytułu (chodzi o jedną monografię) nie może przepraszać 15 pkt. w przypadku monografii „zwykłej” oraz 30 pkt. w przypadku monografii wybitnej. W przypadku redakcji monografii – obok punktów za poszczególne rozdziały – można uzyskać 5 pkt., zaś gdy jest to monografia naukowa uznana za dzieło wybitne – 10 pkt. Szczegółowa punktacja zawarta jest w załączniku nr 5 do ww. rozporządzenia. Polecam również Warsztat badacza prowadzony przez Prof. Emanuela Kulczyckiego (http://ekulczycki.pl/warsztat_badacza/).