4b- Zmiany w postępowaniu w przedmiocie przyznania pomocy materialnej

Z dniem 1 czerwca 2017 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 207 Psw, do tzw. spraw stypendialnych stosuje się odpowiednio przepisy Kpa. Co do zasady, organy powinny w ciągu miesiąca od daty wpłynięcia wniosku wydać decyzję. W praktyce trudno jednak, ażeby już w październiku decyzja była gotowa, a co więcej, żeby środki znalazły się na kontach studentów. Trzeba jednak liczyć się z tym, że w przypadku bezczynności lub przewlekłości student, zgodnie z art. 36 Kpa, ma prawo do wniesienia ponaglenia. Uzasadnione zaś ponaglenie może skutkować ustaleniem osób winnych tejże bezczynności lub przewlekłości.

Niektóre czynności wymagają zachowania terminu ze strony studenta. Trzeba jednak pamiętać, że sobota – podobnie jak niedziela – jest traktowana jako dzień wolny od pracy i nie powinna być uwzględniania przy obliczaniu terminów (art. 57 § 4 Kpa). Wezwanie do uzupełniania braków formalnych (art. 64 § 2 Kpa) dotychczas powiązane było z terminem siedmiu dni; aktualno chodzi o termin „nie krótszy niż siedem dni”. Daje to swobodę organowi do zakreślenia dwutygodniowego, czy miesięcznego termin.

Wskazać również należy na elementy decyzji (art. 107 §1 Kpa). Przez oznaczenie organu należy rozumieć nie tylko wskazanie nazwy (np. odwoławcza komisja stypendialna), ale również wymienienie z imienia i nazwiska składu – tych osób, które brały udział w wydaniu decyzji. Nadal oczywiście decyzje podpisują: przewodniczący, albo upoważniony wiceprzewodniczący. Istotna zmiana dotyczy pouczeń. Chodzi tu m.in. o pouczenie o dopuszczalności sprzeciwu (w przypadku decyzji wydawanych na podstawie art. 138 § 2 Kpa – uchylenie i przekazanie do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji), czy skargi, jak i o wysokości opłaty od skargi lub sprzeciwu od decyzji, a także o możliwości ubiegania się przez studenta o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy. Student ma prawo zrzec się odwołania (art. 127a Kpa), aczkolwiek takie oświadczenie zamyka drogę sądowoadministracyjną. Wyraźnie należy podkreślić, że nie stosuje się tzw. milczącego załatwienia sprawy (rozdział 8a Kpa), bowiem brakuje – słusznie zresztą – w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym przepisu szczególnego. Brak decyzji w przedmiocie stypendium nie oznacza więc automatycznie, że student otrzyma takie świadczenie.

Poważne trudności nie tylko dla organów stypendialnych, ale i sądownictwa administracyjnego może wywołać znowelizowany przepis art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zasadniczo bowiem skarga do sądu wymaga wyczerpania wewnętrznej drogi zaskarżania, co w praktyce oznacza, że należy od decyzji dziekana (wydziałowej komisji stypendialnej) wnieść odwołanie do rektora (odwoławczej komisji stypendialnej). W przypadku stypendiów przyznawanych przez rektora przysługiwał wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Od 1 czerwca 2017 r. w przypadku tych spraw, gdzie studentowi przysługuje prawo do zwrócenia się do organu o ponowne rozpatrzenie sprawy, ów student może z niego skorzystać albo wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Chodzi tu również o stypendia doktoranckie i tzw. projakościowe.