Logo-jacek

Nowe progi dochodowe od 1 listopada 2016 r.

Na użytek stypendium socjalnego ustawodawca korzysta z kwot, które ustalane są na postawie ustaw: o pomocy społecznej i o świadczeniach rodzinnych. Chodzi tu o próg dochodu uprawniającego do ubiegania się o stypendium socjalne, zgodnie z art. 179 ust. 3 psw, oraz próg tzw. samodzielności finansowej studenta (art. 179 ust. 6 pkt 2 lit. c).

Przypomnieć warto treść ww. przepisów. Otóż art. 179 ust. 3 psw stanowi:
Wysokość dochodu, o której mowa w ust. 2, nie może być niższa niż 1,30 kwoty, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.), oraz wyższa niż 1,30 sumy kwot określonych w art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.).

Drugi przepis, tj. art. 179 ust 6 pkt 2 stanowi o tzw. samodzielności finansowej studenta. Ma ona m.in. miejsce wtedy, gdy student spełnia łącznie następujące warunki:
a) posiadał stałe źródło dochodów w ostatnim roku podatkowym,
b) posiada stałe źródło dochodów w roku bieżącym,
c) jego miesięczny dochód w okresach, o których mowa w lit. a i b, jest wyższy lub równy 1,15 sumy kwoty określonej w art. 5 ust. 1 i kwoty określonej w art. 6 ust. 2 pkt 3ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych,
d) nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z żadnym z rodziców i potwierdził
ten fakt w złożonym oświadczeniu.

Należy w tym miejscu przypomnieć, że tzw. samodzielność finansowa może dotyczyć również innych osób, bez konieczności osiągania odpowiedniego dochodu. Chodzi tu o studenta, który ukończył 26. rok życia; który pozostaje w związku małżeńskim; ma na utrzymaniu dzieci; który osiągnął pełnoletność, przebywając w pieczy zastępczej (zob. art. 179 ust. 6 pkt 1 psw).

Wyraźnie ustawodawca odsyła do trzech kwot. Po pierwsze, chodzi tu o art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, zgodnie z którym prawo do świadczeń pomocy społecznej przysługuje osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 316 zł. Po drugie, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, zasiłek rodzinny przysługuje (…), jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł. Po trzecie, na podstawie art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych, wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie 65,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

W praktyce chodzi tu więc o podstawienie ww. kwot i ich przeliczenie wg współczynników. Trzeba pamiętać, że w przypadku tzw. widełek dochodowych, o których mowa w art. 179 ust. 3 psw chodzi tu o współczynnik 1,3; zaś w przypadku samodzielności finansowej jest to 1,5. Co więcej, ww. kwoty są weryfikowane co kilka lat, co ma znaczenie dla osób ubiegających się o stypendium socjalne.

Kwota 316 zł została zastąpiona kwotą 514 zł (rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej z dnia 14 lipca 2015 r.). Na postawie zaś rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny  i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokość świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna z dnia 7 sierpnia 2015 r. zmianie ulegają również kwoty, o których mowa w art. 5 ust. 1 i art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Od dnia 1 listopada 2015 r. do dnia 31 października 2017 r. wysokość kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 1 wynosi 674,00 zł; zaś od dnia 1 listopada 2017 r. – będzie to 754 zł. W przypadku kwoty, o której mowa w art. 6 ust. 2 pkt 3: od dnia 1 listopada 2015 r. do dnia 31 października 2016 r. jest to 129,00 zł; zaś od dnia 1 listopada 2016 r. do dnia 31 października 2017 r. – 135,00 zł.

Obliczając więc progi, o których mowa w art. 179 ust. 3 psw (tzw. widełki na użytek stypendium socjalnego) oraz w art. 179 ust. 6 pkt 2 lit. c) psw (próg samodzielności finansowej) należy przyjąć następujące kwoty:

  • do dnia 31 października 2016 r.:
    • dolny próg tzw. widełek = 514 zł x 1,3 = 668,20 zł;
    • górny próg tzw. widełek = 674 zł + 129 zł = 803 zł x 1,3 = 1043,90 zł.
    • próg samodzielności = 674 zł + 129 zł = 803 x 1,15 = 923,45 zł.
  • od dnia 1 listopada 2016 r. do 31 października 2017 r.:
    • dolny próg tzw. widełek = 514 zł x 1,3 = 668,20 zł;
    • górny próg tzw. widełek = 674 zł + 135 zł. = 809 zł. x 1,3 = 1051,70 zł.
    • próg samodzielności = 674 zł + 135 zł = 809 x 1,15 = 930,35 zł.
  • od dnia 1 listopada 2017 r. (zakładając, że nie będzie kolejnych zmian):
    • dolny próg tzw. widełek = 514 zł x 1,3 = 668,20 zł;
    • górny próg tzw. widełek = 754 zł + 140 zł = 894 zł x 1,3 = 1162,20 zł.
    • próg samodzielności = 754 zł + 140 zł = 894 zł x 1,15 = 1028,10 zł.

W praktyce zwrócić należy uwagę na dwie kwestie. Po pierwsze, rektor ustalając wysokość dochodu na osobę w rodzinie studenta uprawniającą do ubiegania się o stypendium socjalne, musi wybrać kwotę znajdującą się w zbiorze, o którym mowa w art. 179 ust. 3 psw (dolny i górny próg tzw. widełek). Nawet jeśli decyzja taka, w porozumieniu z organem samorządu studenckiego, podejmowana jest w listopadzie 2016 r. to i tak kluczowe są tutaj widełki zakreślone do dnia 31 października 2016 r. bowiem pierwsza rata stypendium wypłacana jest za październik 2016 r. Oczywiście, rektor może przyjąć wyższy próg, ze zbioru obowiązującego od 1 listopada 2016 r., np. 1050 zł (jest to nadal kwota < 1051,70 zł). Nadal jednak nie sposób studentowi, którego dochód wynosi ww. 1050 zł przyznać stypendium za październik 2016 r. Jest to bowiem kwota wyższa niż 1043,90 zł.

Druga kwestia ma związek z rozpatrywaniem wniosków o stypendium socjalne.  Organ wydając decyzję powinien kierować się aktualnym stanem prawnym, co oznacza tyle, że wydając decyzję w październiku 2016 r. należy dokonać ewentualnej oceny w przedmiocie samodzielności finansowej mając na uwadze próg obowiązujący do dnia 31 października 2016 r.; wydając zaś decyzję w listopadzie 2016 r. należy stosować próg obowiązujący od dnia 1 listopada 2016 r.