W dniach 17-18 września 2012 r. w Toruniu odbyła się Ogólnopolska Konferencja Naukowa pn. „Współczesne problemy nauki i szkolnictwa wyższego”. Jej organizatorami byli: Samorząd Doktorantów UMK, Interdyscyplinarne Koło Naukowe Doktorantów oraz Samorząd Studencki UMK, przy wsparciu Fundacji Przyjaciół Toruńskiego Wydziału Prawa i Administracji. Honorowy patronat nad tym wydarzeniem objął JM Rektor UMK prof. dr hab. Andrzej Tretyn oraz Przewodniczący Krajowej Reprezentacji Doktorantów kol. Robert Kiliańczyk. Kierownikiem naukowym konferencji był Prorektor ds. Studenckich i Polityki Kadrowej prof. dr hab. Andrzej Sokala, zaś w komitecie naukowym zasiedli: dziekan Wydziału Nauk Pedagogicznych UMK dr hab. Piotr Petrykowski, prof. UMK, prof. dr hab. Magdalena Osińska (kierownik studiów doktoranckich na WNEiZ), dr hab. Agnieszka Skóra, prof. UMK (WPiA), dr hab. Arkadiusz Lach (prodziekan WPiA) oraz dr hab. Małgorzata Świderska (kierownik studiów doktoranckich niestacjonarnych na WPiA).

Impulsem dla organizatorów konferencji była reforma nauki i szkolnictwa wyższego, a zwłaszcza nowelizacja z dnia 18 marca 2011 r. w przedmiocie zmiany m.in. ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Co więcej, w kontekście dalszych prac nad reformą obu tych obszarów konieczne – wydawać by się mogło – jest poznanie tych zagadnień celem ich zrozumienia, a w dalszej perspektywie ocena już przyjętych i zaproponowanych rozwiązań.

W odpowiedzi na zaproszenie swój udział zgłosili doktoranci i studenci, a także pracownicy uczelni wyższych – prawnicy, administratywiści, socjologowie, politologowie, pedagodzy, historycy, czy osoby zajmujące się zarządzaniem.

Program konferencji uwzględniał blisko 40 wystąpień, które zostały podzielone na bloki tematyczne. Wykład inauguracyjny pt. Prawo o szkolnictwie wyższym w pryzmacie jakości rządzenia i polityki rozwoju wygłosiła Pani dr Agnieszka Dziedziczak-Foltyn z UŁ. W dalszej kolejności głos zabrał Pan prof. Marek Frankowicz z UJ (referat pt. Dynamika Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego: aktualne trendy a polska rzeczywistość). Pani dr Dorota Moroń z UWr. przedstawiła zagadnienie wielosektorowości w szkolnictwie wyższym. Bianka Siwińska z UW wygłosiła referat poświęcony internacjonalizacji szkolnictwa wyższego, a Aleksandra Szczerba-Zawada z UMK omówiła zagadnienie zakazu dyskryminacji w sferze szkolnictwa wyższego w polskim systemie prawnym na tle przepisów UE. Kolejne trzy tematy wygłoszone zostały przez prawników z UMK. Pierwsze z nich autorstwa Adama Szymańskiego dotyczył statutu szkoły wyższej jako źródła prawa pracy . Drugi, wygłoszony przez Pawła Raźnego, poświęcony był pozycji rektora uczelni publicznej w świetle znowelizowanego Prawa o szkolnictwie wyższym. Ostatni zaprezentowany został przez Michała Szewczyka, a poruszał on kwestię odpłatności za studia stacjonarne w świetle konstytucyjnego prawa do nauki.

Po przerwie rozpoczął się kolejny panel poświęcony pomocy materialnej dla studentów i doktorantów. Aleksander Jakubowski z UW wygłosił referat dotyczący współuczestnictwa konkurencyjnego w postępowaniach administracyjnych w szkołach wyższych. Monika Paczyńska z UŁ skoncentrowała się na stypendium naukowych dla studentów w kontekście nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i praktyki orzeczniczej a Bogusz Bomanowski, również z UŁ, dokonał charakterystyki kryteriów stypendiów o charakterze naukowym dla doktorantów. Tytułem podsumowania referat poświęcony pomocy materialnej w szkole wyższej będący próbą oceny obowiązującego systemu wygłosił Jacek Pakuła z UMK.

Kolejny panel poświęcony był odpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej studentów i doktorantów. W tej części głos zabrali: Szymon Krajnik z UMK (referat pt. Stosowanie przepisów Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego w postępowaniu dyscyplinarnym studentów i doktorantów – wybrane zagadnienia); Beata Bielska z UMK (Dyplom w promocji - o sprzedawaniu i kupowaniu prac dyplomowych); Emilia Czepczyńska z KUL (Dyplom ukończenia studiów wyższych a bezprawne działania studentów) oraz Łukasz Górski z UMK (Znaczenie kodeksów etycznych studentów i doktorantów dla ich odpowiedzialności dyscyplinarnej).

W drugim dniu pierwszy panel został zdominowany przez zagadnienia związane z finansowaniem uczelni wyższym i nauki. Referat wygłosili: Krzysztof Czarnecki z UMK (Konstrukcja prawna finansowania uczelni publicznych ze środków budżetowych); Sylwia Pakowska z UMK (Finansowanie nauki w Polsce - najważniejsze zmiany wprowadzone w wyniku reformy i ich następstwa); Olga Drynia z UŁ (Uczelnie wyższe a biznes. W poszukiwaniu trzeciego źródła finansowania); dr Małgorzata Lalicka z Instytutu Funduszy i Studiów Europejskich (Warunki formalno-prawne zapewnienia niezależności audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych na przykładzie szkolnictwa wyższego oraz Bariery transferu technologii i komercjalizacji wiedzy oraz sposoby ich przezwyciężania); Grzegorz Ćwikła z KUL (Hulaj dusza – piekła nie ma. Czyli o upadłości uczelni w Polsce – wnioski de lege lata i de lege ferenda). Dopełnienie stanowiły wystąpienia Daniela Dereniowskiego z WSIiZ w Rzeszowie (Samorządy studenckie a sprawy studenckie) oraz Marceliny Smużewskiej z UMK (Działalność studenckich kół naukowych – stan obecny i perspektywy)

Po przerwie referaty zaprezentowali: Adam Szot z UMCS (Administracyjnoprawny a cywilnoprawny charakter relacji student-uczelnia w kontekście obowiązku uiszczania opłat w trakcie studiów), Aleksandra Burdziej z UMK (Spory wokół opłat za studia – doświadczenia uniwersytetów niemieckich), dr Justyna Bugaj z UJ (Ocena oceniających - ewaluacja nauczycieli akademickich), Katarzyna Pietkun i Maciej Nowacki z Collegium Medicum UMK (Jak poprawić dostępność dla młodych naukowców – możliwości publikowania prac w czasopismach indeksowanych z współczynnikiem IF oraz Obecne problemy uczelni medycznych w zakresie kształcenia na kierunku lekarskim i lekarsko-dentystycznym. Zagrożenia i perspektywy); Judyta Cabańska z UE w Poznaniu (Otwartość na współpracę w pracy badawczej młodych naukowców); Sebastian Gajewski z UW (Dostęp do informacji publicznej o działalności szkoły wyższej w orzecznictwie sądów administracyjnych); dr Anna Domaradzka-Widła z UW (Rola studiów doktoranckich w opinii doktorantów i absolwentów - raport z badań); Dagna Dejna z UMK (Nauka przed trzydziestką. Nowe prawo i inne zmiany).

Ostatni panel składał się z pięciu referatów, które wygłosili: Magdalena Sajkowska z UWM (Kierunki zamawiane - element strategii rozwoju gospodarczego Polski); Marcin Centkowski z UMK (Marynarz bez portu, statek bez bandery. Polskie wyższe szkolnictwo morskie w zjednoczonej Europie); Anna Mrozowska i Wojciech Wyszyński, oboje z UAM (Doktorat właściwą drogą do zawodów prawniczych?); Paulina Karbownik z UMK (Marginalizacja filozofii w polskim szkolnictwie – przyczyny i konsekwencje) oraz Maciej Markowski z PG (Nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym - szanse i zagrożenia).

Obradom towarzyszyła prezentacja monografii pt. Prawo o szkolnictwie wyższym. Nowe prawo – aktualne problemy (dostępna w Repozytorium UMK w Toruniu), która została opracowana specjalnie z okazji konferencji i przekazana wszystkim jej uczestnikom. Dopełnieniem zaś konferencji była wydana w 2013 r. publikacja pt. Współczesne problemy nauki i szkolnictwa wyższego.

W imieniu organizatorów

Jacek Pakuła