Uprzejmie informujemy, że zakończyła się II Ogólnopolska Konferencja Szkoleniowa pt. Pomoc materialna dla studentów i doktorantów, która odbywała się w Toruniu w dniach 17-19 czerwca br. Przedsięwzięcie zgromadziło ponad 120 uczestników: pracowników, studentów i doktorantów.

Poniżej prezentujemy sprawozdanie autorstwa Jacka Pakuły pt. O pomocy materialnej, które zostało opublikowane w czasopismie Forum Akademickie nr 9/2013 (w skróconej wersji).

W dniach od 17 do 19 czerwca 2013 roku w Toruniu odbyła się II Ogólnopolska Konferencja pt. „Pomoc materialna dla studentów i doktorantów”. Patronat nad konferencję objęli: prof. dr hab. Wiesław Banyś - Przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, prof. dr hab. Roman Hauser - Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, prof. dr hab. Michał Kleiber - Prezes Polskiej Akademii Nauk, dr hab. Irena Lipowicz, prof. UKSW - Rzecznik Praw Obywatelskich, stud. Piotr Müller - Przewodniczący Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej, prof. dr hab. Andrzej Tretyn - Rektor UMK w Toruniu oraz dr hab. Tomasz Justyński, prof. UMK - Dziekan Wydziału Prawa i Administracji UMK w Toruniu, nadto Piotr Całbecki - Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego i Michał Zaleski - Prezydent Miasta Torunia. Konferencja zorganizowana została przez Samorząd Doktorantów i Samorząd Doktorantów UMK w Toruniu, przy wsparciu Fundacji Amicus UNC, a współfinansowana przez MNiSW w ramach zadania zleconego. Patronat medialny objęło Forum Akademickie i Dziennik Gazeta Prawna.

Celem konferencji było upowszechnianie wiedzy w zakresie pomocy materialnej dla studentów i doktorantów, przyznawanej przez szkoły wyższe i jednostki naukowe. Założeniem organizatorów było skupienie osób zajmujących się przyznawaniem pomocy materialnej, co udano się zrealizować, bowiem w Konferencji wzięło udział ponad 120 osób: studentów, doktorantów oraz pracowników szkół wyższych i jednostek naukowych PAN.

Otwarcia konferencji dokonał  dr hab. T. Justyński, prof. UMK – Dziekan Wydziału Prawa i Administracji UMK w Toruniu, który podniósł, że pomoc materialna może stanowić istotne wsparcie dla osób podejmujących naukę i z tego względu niezwykle ważne jest to, żeby dystrybucja tych środków odbywała się zgodnie z prawem. Odwołał się również do kwestii związanych z opłatami za studia podając przykład zmian w Niemczech. Po oficjalnym otwarciu uczestnicy mieli okazję wziąć udział w panelach szkoleniowych. W tym roku do udziału w charakterze prelegentów zostali zaproszeni: Sebastian Gajewski – doktorant WPiA UW oraz asystent sędziego NSA; Aleksander Jakubowski – doktorant WPiA UW oraz asystent sędziego WSA w Warszawie; Piotr Majewski - ekspert w zakresie obliczania dochodu rodziny; Adam Szot - Rzecznik Praw Studenta, członek Rady Młodych Naukowców, asystent WPiA UMCS w Lublinie, ekspert formalno-prawny oraz ekspert ds. jakości PKA; Jarosław Wichrowski – sędzia WSA w Bydgoszczy, orzekający w sprawach studentów i doktorantów oraz jako organizator tytułowej konferencji Jacek Pakuła – doktorant WPiA UMK w Toruniu, autor publikacji poświęconych m.in. pomocy materialnej dla studentów i doktorantów.  

Konferencja miała charakter szkoleniowy i z tego względu przez trzy dni szczegółowo omawiano przede wszystkim praktyczne aspekty procedury i przesłanki przyznawania poszczególnych świadczeń. Już w pierwszym wystąpieniu zwracano uwagę na rolę samorządów studenckich i samorządów doktorantów w procesie podziału środków na pomoc materialną, a także ustalania wysokości poszczególnych świadczeń, czy progu uprawniającego do otrzymywania stypendium socjalnego. W dalszej części analizie poddano status studenta i doktoranta, w tym możliwość ograniczenia prawa do pomocy materialnej dla osób przebywających na urlopie oraz warianty organów przyznających pomoc materialną (kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej – rektor; odwoławcza komisja stypendialna – komisja stypendialna). Wnikliwie omówiono zarówno znowelizowane zasady obliczania dochodu, jak i dokumentowanie utraty oraz uzyskania dochodu.

Nowością było ujęcie w programie konferencji problematyki dostępu do informacji publicznej i ochrony danych osobowych w kontekście przyznawania pomocy materialnej. Omówiono szczegółowe kryteria stypendiów o charakterze naukowych (stypendium rektora dla najlepszych studentów; dla najlepszych doktorantów; doktoranckiego; tzw. projakościowego i ministra za wybitne osiągnięcia). Podczas panelu poświęconego opłatom za drugi kierunek zaprezentowane różne warianty, powiązane z odpłatnością. Omówiono również kwestie związane ze stypendium specjalnym dla osób niepełnosprawnych oraz z zapomogami, podnosząc, że z uwagi na sytuację demograficzną dopuszczalne jest przyznawanie zapomóg z tytułu urodzenia dziecka (uwzględniając trudną sytuację finansową). W trakcie panelu poświęconego postępowaniu administracyjnemu zwracano szczególną rolę na umieszczanie daty wpływu na wniosku, wezwania do uzupełnienia braków formalnych, wreszcie wydawaniu decyzji i prawidłowym ich uzasadnianiu. Nie zabrakło również przykładów, opartych na orzecznictwie sądów administracyjnych, najczęstszych błędów popełnianych przez organy przyznające pomoc materialną. Dopełnienie stanowił panel dotyczący kredytów studenckich. Odnotowania wymaga fakt, że podczas konferencji zaprezentowano publikację pt. Pomoc materialna dla studentów i doktorantów – zbiór podstawowych aktów prawnych z wprowadzeniem o charakterze komentarza do przepisów dotyczących pomocy materialnej.

W bieżącym roku konferencja cieszyła się sporym zainteresowaniem, a uczestnicy wyrazili gotowość spotkania się za rok. Dla jeszcze większego komfortu uczestników formuła zostanie zmodyfikowana, zaś czas trwania konferencji wydłużony o jeden dzień. Organizatorzy już dziś zapowiadają, że kolejna – III Ogólnopolska Konferencja pt. Pomoc materialna dla studentów i doktorantów odbędzie się w Toruniu w dniach 15-18 czerwca 2014 r. Dodatkowe informacje – również o innych inicjatywnych z zakresu nauki i szkolnictwa wyższego – można znaleźć na stronie internetowej konferencji dostępnej pod adresem: www.fpm.umk.pl